Beluchten of ontgassen gedurende de winterperiode?

Twee veel voorkomende vragen. “Moeten we blijven beluchten in de winter?” of “Wanneer mogen de pompen afgelegd worden?”

Hierop geven we graag een duidelijk en onderbouwd antwoord.

Zuurstof in het vijverwater.

Hoe zuurstof in het vijverwater terechtkomt werd reeds uitgebreid uitgelegd in vorige infoberichten. Belangrijk in dit geval echter is te weten dat hoe warmer het vijverwater wordt hoe minder zuurstof er kan oplossen, hoe kouder het vijverwater wordt hoe meer zuurstof er kan oplossen.

Onderstaande grafiek geeft het gehalte aan in opgeloste zuurstof bij een welbepaalde temperatuur bij een optimale zuurstofverzadiging (100%).

Logischerwijze is het dus van minder (of geen) belang om gedurende de winterperiode te beluchten. Het kan in sommige omstandigheden ook contraproductief en gevaarlijk worden.

Wanneer mogen/moeten de beluchters aan- of uitgezet worden?

Eens het najaar aanbreekt gaat men een aantal natuurlijke evoluties opmerken in de vijver. Chronologisch gezien vinden volgende verschijnselen plaats.

• het water wordt helder(der) en een eventuele waterbloei verdwijnt. Het doorzicht wordt dus aanzienlijk hoger. Dit verschijnsel is najaarssterfte https://aquaticengineers.be/2017/08/29/najaarssterfte-en-najaarsomkering-onder-de-loep/
  • Te doen: Belucht 24u/24u om het verhoogde zuurstofverbruik op te vangen.

• De nachten worden merkelijk kouder (met eventuele invallende nachtvorst) en de vissen worden trager en azen niet meer. De vissen volgen ook niet meer en reageren niet als er bijgevoederd wordt. De vissen gaan (zijn) in winterrust en hun metabolisme wordt trager. De watertemperatuur bedraagt gemiddeld 6°C tot 8°C.
  • Te doen: De beluchters mogen uitgezet worden en 1 beluchter draait nog op klok van 03.00u tot 07.00u om het water te ontgassen en het zuurstofpeil voldoende hoog te houden.

• Er wordt (nacht)vorst van betekenis voorspeld en er is een reële kans dat de vijver (deels) bevriest of een deel van de vijver is reeds bevroren.
  • Te doen: Zet alle beluchting uit. Het opmengen van vijverwater met (vries)lucht leidt ertoe dat de vijverwatertemperatuur sterk daalt en mogelijk lager wordt dan de kritische ondergrens voor visleven van 4°C. Indien in deze periode van vorst de beluchting toch aangehouden wordt zal het vijverwater sterk onderkoeld worden. Hoe ondieper de vijver is en hoe strenger de vorst hoe sneller dit gaat. Het onderkoelen van het vijverwater (lager dan 4°C) is dodelijk voor het gros van onze zoetwatervissen.

Steeds te vermijden!

De laatste jaren worden er op veel vijvers wintercriteria gehouden. Men zorgt er dus ook voor dat de vijver open blijft bij (nacht)vorst. Bij vorst van betekenis is dit altijd te vermijden. Door onderkoeling van het water zullen de vissen immers in comateuze toestand gaan en zijn ze niet meer te redden.

In een volgend infobericht gaan we dieper in hoe te handelen bij vorst (volledig dichtvriezen van de vijver), sneeuwvorming en de dooiperiode erna.

Heeft u vragen? Contacteer Aquatic Engineers geheel vrijblijvend.