We ervaren een periode met aanhoudend (zeer) warm weer. De watertemperatuur van het vijverwater is zeer hoog op en de kans op verspreide onweders is reëel. Deze periode houdt een acuut gevaar in voor vijverbeheerders. Graag maken wij u wegwijs in de processen en gevolgen hiervan en geven we de nodige praktische aanbeveling om problemen te kunnen vermijden.
AANBEVELINGEN VOOR EN TIJDENS DE HITTEGOLF:
Hoe hoger de watertemperatuur van het vijverwater wordt, hoe minder zuurstof het kan bevatten. 25°C wordt als bovengrens genomen voor goed visleven en om nog voldoende zuurstof opgelost te krijgen in het vijverwater. Ook verbindingen zoals ammoniak wordt veel giftiger wanneer de watertemperatuur oploopt. Momenteel is de grens van 25°C op veel plaatsen al overschreden.
In nagenoeg elk geval overstijgt de hoeveelheid vrije ammoniak momenteel de viswaternorm van 0,02 mg/liter (bij een normale pH van 8 en een watertemperatuur van 25°C).
Zie ook: https://aquaticengineers.be/2019/06/29/ammonia-reduce-als-ultiem-redmiddel/
Een hoge zoninstraling en omgevingstemperatuur zorgen er voor dat er op veel waterlichamen waterbloei (algenbloei) optreedt. Deze verhoogde algendichtheden zorgen voor een extreem schommelend zuurstofpeil gedurende dag (stijgend naar een maximum) en nacht (dalend naar een minimum) waarbij de schemerzone in de vroege ochtend het meest kritisch is.
Zie ook: https://aquaticengineers.be/2017/03/29/beluchters-vanaf-nu-inschakelen-wordt-aanbevolen/
Wanneer het vijverwater een (diep)groene kleur heeft en onder de 25°C blijft is beluchting enkel gedurende de donkere uren aangewezen (22.00u – 06.00u). In deze donkere periode daalt het zuurstofpeil en kunnen de beluchters de daling (deels) opvangen tot er opnieuw daglicht is.
Of overdag beluchten noodzakelijk is/wordt kan u aftoetsen via volgende link.
https://aquaticengineers.be/2018/06/27/overdag-ontgassen-wordt-noodzakelijk/
BELANGRIJKE AANBEVELINGEN:
- Controleer of de beluchters die aanwezig zijn goed werken door ze effectief manueel even aan te zetten of deze controle te doen wanneer de tijdsklok ze activeert.
- Zorg er tevens voor dat de beluchters op volle capaciteit kunnen draaien en zo veel mogelijk water kunnen verzetten. Visdraad, aanwezig nestmateriaal, versleten schroeven,… kunnen de capaciteit van de beluchter sterk naar omlaag halen en zo ook de ontgassing en zuurstofopname beperken.
- Indien er maar 1 beluchter aanwezig is zorg er dan voor dat deze strategisch geplaatst is en een maximaal wateroppervlak kan bereiken.
- Indien u de mogelijk heeft om water van goede kwaliteit te betrekken om de vijver te laten doorstromen of op peil te houden, doe dit zeker. Water afkomstig uit grote(re) rivieren is kouder en veelal van goede (betere) kwaliteit en zal de watertemperatuur van de vijver minder snel laten oplopen. Let op de geldende captatieverboden indien ingesteld!
- De leefomstandigheden in de leefnetten zijn momenteel zeer slecht. De watertemperatuur is zeer hoog en de aanwezige zuurstof wordt snel opgebruikt. Ook wordt er zeer veel vrije Ammoniak-N gevormd. De doorstroming in een leefnet is ook beperkt. Het valt bijzonder aan te raden om de verblijftijd van de vissen in het leefnet zo kort mogelijk te houden evenals de visbiomassa. Het is zeer nuttig om regelmatig enkele emmers vijverwater langs boven in het leefnet te gieten tijdens de wedstrijd.
AANBEVELINGEN AAN HET EINDE VAN DE HITTEGOLF EN ERNA:
Meestal wordt een hittegolf afgesloten met warmteonweders die verkoeling brengen maar ook een reëel gevaar inhouden.
Nog niet alle rioolstelsels zijn reeds gescheiden en heel vaak treden er problemen op na een warme periode die gevolgd wordt door hevige regenval. Het zware organische belaste water in de collectoren wordt doorspoelt en komt zo in de aangetakte vijvers en waterlopen terecht. Dit organische materiaal onttrekt bijzonder veel zuurstof uit het water kan voor hoge vissterfte zorgen.
Niet alleen kan er zwaar organisch belast materiaal meegevoerd worden vanuit riool overstorten maar dit proces kan ook intern in de vijver plaatsvinden. Indien de vijverbodem sterk organisch is, en zeker wanneer de vijverbodem gassen zoals methaan en waterstofsulfide bevat die ontstaan door gisting van organisch materiaal, is er een reëel gevaar. Door de luchtdrukdaling kunnen deze gassen vrij gemakkelijk ontsnappen en zo opstijgen door de waterkolom en eventueel organisch materiaal meenemen en opmengen in het water. De aanwezigheid van deze gassen in het water zorgt voor een acute giftigheid voor het aanwezige visleven. De verhoogde organische belasting zorgt voor een snel dalend zuurstofpeil.
Bij een intensieve algenbloei kan een luchtdrukdaling ook de dichtheid van deze algenpopulatie laten afnemen (deels of volledig laten sterven) waardoor er een verlaagde (of geen) fotosynthese meer plaatsvindt. Ook dienen de opgebouwde algencellen afgebroken te worden wat dus nog extra zuurstof uit het vijverwater zal onttrekken.
Wanneer het vijverwater wijzigt van kleur, meestal van (donker)groen naar bruin, grijs of helder, of het weer kantelt naar zwoel en onweerachtig, is 24u/24u beluchten noodzakelijk. Indien men kan doorspoelen met vers water is dit ook sterk aanbevolen.
Indien u ook maar enige twijfel heeft wat u moet doen tijdens een calamiteit is het aanzetten van zoveel mogelijk beluchting en het doorspoelen van het waterlichaam met vers water steeds een eerste keuze. Met deze ingrepen kan u niets verkeerd doen en veel vissen redden.